Het maken van foto’s in de handmatige stand is een rekensommetje waarbij 3 elementen er voor moeten zorgen dat er voldoende licht op de sensor van de camera komt. Elk element heeft zijn invloed op het eindresultaat, diafragma en sluitertijd heb ik in de voorgaande artikelen besproken.
Wat over blijft is ISO, iets waar veel fotografen het getal liever niet hoger zien dan 100 wat niet heel vreemd is. Door het verhogen van de ISO waarde verhoog je als het ware de totale gevoeligheid van de sensor van de camera. Door het verhogen van de gevoeligheid is er minder licht op de sensor nodig voor het maken van een foto.
Echter komt er wel 1 groot nadeel kijken bij het verhogen van de ISO waarde, en dat is ruis op de foto. Vergelijk het een beetje met het verhogen van het volume op een radio, naarmate het volume hoger staat neemt de zuiverheid van het geluid af. Hier onder staat een voorbeeld waarin de ISO ruis duidelijk te zien is. Voor het voorbeeld heb ik mijn Canon 40D gebruikt van ruim 7 jaar oud en vandaag de dag mag ik dit wel redelijk als een ruismachine zien betreffende ISO. (bron: http://www.dxomark.com/Cameras/Ratings/Sports )
Hier onder het verschil tussen ISO 100 en 3200 (twee uiterste van de camera) om het verschil duidelijk te maken. De foto’s hieronder zijn uitsneden van de originele foto om duidelijk zichtbaar te maken hoe duidelijk de ruis aanwezig is.
Waarom ISO ooit hoger dan 100 denken sommige mensen.. Toen ik net uitvond wat ISO precies deed dacht ik vrijwel hetzelfde. Alle foto’s ruisvrij maken met ISO op 100 en liever flitsen dan die ‘schuurpapier’ look op de foto’s.
Het probleem is echter dat je in sommige gevallen niet onder het gebruik van een hogere ISO-waarde uit komt. Nu is het ook zo dat op het voorbeeld het uiterste van die camera (die vrij ruisgevoelig is) is gebruikt. En je in veel gevallen ook ISO rond de 800 kan gebruiken om een juiste foto kan maken.
Een scenario zou zomaar kunnen zijn dat je met een 200mm lens een object vast wil leggen. Om het object voldoende scherpte te geven heb je een diafragma getal van 5.6 nodig, omdat je geen statief bij hebt zit je met een sluitertijd van ongeveer 1/200 om bewegingsonscherpte te voorkomen. De compositie is helemaal in orde, en de getallen van het diafragma en de sluitertijd kloppen ook. Er is echter 1 probleem, je belichtingsmeter geeft -2 aan.. Het verhogen van de ISO waarde kan hier het hele probleem oplossen. Het verhogen van 100 naar 400 is in het dit geval waarschijnlijk al de oplossing.
Iets wat ook belangrijk is om over ISO vrees heen te komen: bedenk wat de uiteindelijke plaats voor de foto zal zijn. Vaak is de ruis echt duidelijk zichtbaar op volledig formaat en valt het op een willekeurig scherm meestal erg mee.
Ik zelf fotografeer regelmatig in discotheken en op evenementen waarbij ik regelmatig met ISO getallen van 2000 of hoger werk. Omdat ik die foto’s op ‘full HD’ formaat (1920 pixels) oplever is de ruis meestal niet zichtbaar op dat formaat.
Mocht er toch te veel zichtbare ruis op een foto zijn is het ook nog mogelijk om dit in een programma als Adobe Lightroom te corrigeren. Dit zal iets zijn waar ik later nog op terug ga komen!
Belangrijkste is ook bij ISO waardes leren verkennen, veel doen en zoek de grenzen op. Als je als (beginnend) fotograaf dit artikel en de voorgaande 2 hebt gelezen hoop ik dat het duidelijk is wat de verschillende aspecten doen en nog belangrijker: wat je er mee kan!
Nu de eerste 3 delen beschreven zijn voor het fotograferen in de M stand ga ik volgende keer verder met het schrijven over ‘gevorderde’ delen. Werken met flitsen (ingebouwd en extern), het gebruik van autofocus (al servo, all focus, one shot) en nog een hoop dingen waar boeiende dingen over te vertellen zijn!
